کارگاه کمپوست و نهضت افزایش ماده آلی خاک در تاریخ ۱۱ بهمن در شهرستان سروستان برگزار شد. این کارگاه با حضور کشاورزان، مسئولان شهرستان و همکاران ما در مجموعه امکان‌پذیر بر پا شد.
از زحمات ارزشمند آقایان دکتر کمالی و مهندس نظری عزیز و سرکار خانم مهندس اکبری گرامی تشکر می‌کنیم.
کشاورزی پایدار چیست؟
کشاورزی پایدار عبارت است از کشاورزی به روش‌های پایدار که نیازهای غذایی و نساجی کنونی جامعه را تأمین کند، بدون اینکه توانایی نسل فعلی یا آینده برای برآوردن نیازهای خود را به خطر بیندازد.
کشاورزی پایدار (Sustainable agriculture) می‌تواند بر اساس درک صحیح کارکرد اکوسیستم باشد. در کشاورزی پایدار و درنتیجه سیستم‌های غذایی پایدار، توسعه فرآیندهای تجاری انعطاف‌پذیر و شیوه‌های کشاورزی بسیار مهم است. در کل کشاورزی مدرن امروزی دارای ردپای زیست‌محیطی بسیار زیادی است که نقش مهمی در ایجاد تغییرات نامطلوب آب و هوایی ایفا می‌کند (سیستم‌های تامین مواد غذایی مسئول یک سوم انتشار گازهای گلخانه‌ای انسانی هستند)، کمبود آب، آلودگی آب، تخریب زمین، جنگل زدایی و سایر فرآیندها از ردپای زیست‌محیطی کشاورزی هستند. کشاورزی به‌طور همزمان باعث تغییرات محیط زیستی می‌شود و خود تحت تأثیر این تغییرات قرار می‌گیرد. کشاورزی پایدار متشکل از روش‌های کشاورزی دوست‌دار محیط‌زیست است که امکان تولید محصولات زراعی یا دام را بدون آسیب به سیستم‌های انسانی یا طبیعی می‌دهد. این روش کشاورزی شامل جلوگیری از اثرات نامطلوب بر خاک، آب، تنوع‌زیستی، منابع اطراف یا پایین‌دست و همچنین کسانی که در مزرعه یا مناطق مجاور آن کار یا زندگی می‌کنند.
کشاورزی پایدار را می‌توان به صورت یک روش اکوسیستم محور برای کشاورزی تعریف کرد. در این نوع کشاورزی از عملکردهایی که در کشاورزی صنعتی می‌توانند باعث آسیب طولانی مدت به خاک شوند اجتناب می‌شوند. برای اینکه بتوانیم جامعه‌ای پایدار را ایجاد کنیم، کشاورزی پایدار باید نقش بزرگی ایفا کند. ما اساساً نمی‌توانیم در مورد ایجاد کشاورزی پایدار بدون اطلاعات و کاربرد میکروارگانیسم‌های مؤثر (®EM) گفتگو کنیم. از آنجایی که درک این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، ما عمیق‌تر به مزایای میکروارگانیسم‌های موثر ای ام® (®EM) در کشاورزی خواهیم پرداخت.
ای ام® چیست؟
ای ام® یک مایه تلقیح بیولوژیکی است که از میکروارگانیسم‌ها با عملکرد همزیستی ساخته شده است.
مزایای ای ام® به عنوان کود:
- تجزیه مواد آلی را تسریع می‌کند.
- ساختار فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را بهبود می‌بخشد.
- تنش‌های محیطی بویژه مشکلات شوری در خاک را کاهش می‌دهد.
- جمعیت نماتدها و پاتوژن‌ها را در خاک کاهش می‌دهد.
- ارزش تغذیه‌ای و کیفیت بیولوژیکی کمپوست را ارتقاء می‌دهد.
- کاهش بوهای نامطبوع و وجود مگس در مزارع، جلوگیری از بیماری در حیوانات.
میکروارگانیسم‌های موثر ای ام® در کشاورزی:
تکنولوژی در یک قرن گذشته به شکل انفجاری پیشرفت کرد و بلافاصله تکنولوژی‌های نو به شکل گسترده در کشاورزی نیز مورد استفاده قرار گرفتند. این تکنولوژی‌ها شامل ماشین آلات سنگین و همچنین آفت کش‌ها و کودهای شیمیایی بودند که هنوز توسط اکثر کشاورزان در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. ممکن است این راه‌حل ها تامین خوراک جمعیت کنونی کره زمین را امکان‌پذیر کنند و راه‌حل کوتاه‌مدتی خوبی به نظر برسند، ولی از کسی پوشیده نیست که این راه‌حل‌ها تأثیر بسیار منفی بر خاک و محیط‌زیست دارند. به این ترتیب، روش‌های پایدارتری مورد نیاز است – اینجاست که میکروارگانیسم‌های مؤثر ای ام® در کشاورزی راه‌حل‌های ملموس‌‌تری را ارائه می‌دهند.
فواید ای ام® در کشاورزی:
لیست بلندی از مزایای ای ام® در کشاورزی وجود دارد و نگاهی دقیق‌تر به بسیاری از آنها خواهیم داشت. اما پیش از انجام این کار، اجازه دهید مزایای اصلی فناوری ®EM در کشاورزی و مزرعه‌داری را ذکر کنیم.
- تشکیل هوموس را افزایش می‌دهد.
- فناوری ®EM شرایط خاک را بهبود می‌بخشد که منجر به کاهش فرسایش می‌شود.
- گیاهان را در برابر شرایط سخت تر حیاتی تر و مقاوم تر می‌کند.
- فناوری ®EM به گرم شدن سریعتر خاک در فصل سرما کمک می‌کند.
- باعث آلودگی آب های زیرزمینی نمی‌شود.
- استفاده از میکروارگانیسم های موثر ای ام® در کشاورزی نیز به کاهش هزینه‌های کود کمک می‌کند.
- این به تولید غنی از مواد غذایی با کیفیت بالاتر یاری می‌رساند.
کود ای ام® در مزرعه داری:
نکته شگفت‌انگیز در مورد کاربرد تکنولوژی ای ام® به عنوان کود در کشاورزی این است که راه‌حلی سالم و پویا را از نظر زیست‌محیطی ارائه می‌دهند. چه در کشاورزی معمولی بکار گرفته شوند و چه در کشاورزی ارگانیک استفاده شوند، به ایجاد یک محیط بهینه و پایدار در خاک و سطوح برگی کمک می‌کنند. میکروارگانیسم‌های موثر درون ای ام® با تحریک موجودات موجود در خاک، مزایای ذکر شده در بالا را به ارمغان می‌آورند.
مزایای کلیدی کود ®EM در مزرعه‌داری:
- تضمین عملکرد حتی در دوره های خشک.
- با بهبود ساختار جامد خاک، ظرفیت مواد‌مغذی افزایش می‌یابد.
- تضمین تعادل آب بهتر در خاک با فعال شدن موجودات خاک‌زی.
موارد استفاده از ®EM در مزرعه:
- تیمار خاک
- حفاظت طبیعی از طریق تیمار بذر (بذرمال)
- تیمار نهال.
- تیمار برگ و ساقه.
- تیمار بقایای گیاهی
- فرآوری کود سبز.
- فرآوری کمپوست
- همراه با کوددهی با استفاده از پیخاب.
ای ام® برای تهیه کمپوست و ایجاد هوموس:
کشاورزان از راه‌های مختلف میکروارگانیسم‌های مؤثر درون ای ام® را در مزرعه به کار می‌گیرند. با این حال، یکی از موثرترین راه‌های استفاده از طریق فرآوری کمپوست و ایجاد هوموس بهتر در خاک است. هر زمان که ای ام® به مواد قابل کمپوست افزوده شود، کمپوست با کیفیت بسیار بالاتر و غنی از مواد مغذی ایجاد می‌شود.
هوموس چیست؟
هوموس (گیاخاک یا گیاه‌خاک، Humus) بخش ترکیب آلی خاک است. هوموس، باقیماندهٔ گیاهان و اجساد جانوران پس از مرگ آنها است. به‌طوری که دیگر نتوان نوع گیاه و جانور را تشخیص داد. گیاخاک سبب تیره‌رنگی خاک می‌شود. علاوه بر این، گیاخاک سبب ورود آب و هوا به خاک شده و برخی از مواد مورد نیاز گیاهان را به آنها می‌رساند. روخاک، معمولاً گیاخاک بیشتری نسبت به زیرخاک دارد. همچنین گیاخاک در خاک‌های کشتزار‌ها، باغ‌ها و باغچه‌ها زیاد و در خاک‌های بیابانی، بسیار کم است. هوموس، آب خاک و فضای خالی بین ذرات خاک را افزایش می‌دهد که برای رشد گیاهان بسیار مفید است.
تکنولوژی ای ام® به ایجاد هوموس و توسعه خاک بسیار غنی از مواد مغذی کمک می‌کند.
ای ام® در کشت سبزیجات:
یکی دیگر از موارد مصرف ای ام® در کشاورزی، کشت سبزیجات است. در این زمینه، استفاده از کود ارگانیک به منظور تهیه خوراک سالم و طبیعی و رهایی از پسماند نقش اصلی را ایفا می‌کند. علاوه بر این، ظاهر بهینه و بازار پسندی سبزیجات نیز یک نقطه فروش کلیدی است. به این ترتیب، فناوری ®EM اساساً یک راه طبیعی ضروری برای اطمینان از اینکه سبزیجات کمتر در معرض آفات و آلودگی‌های قارچی می‌گیرند محسوب می‌شود. این منجر به یک محصول نهایی با ظاهری دلنشین‌تر و خوش طعم‌تر می‌شود.
مزایای کلیدی ®EM در کشت سبزیجات:
- ٪۱۰۰ عاری از پسماندها و پشتیبانی اکولوژیکی برای مصرف فوری.
- مورد استفاده در کشت‌های زیر پلاستیک، زمین‌های باز و گلخانه‌ها.
- خاصیت انبارداری و عمر مفید محصول به طور قابل توجهی طولانی‌تر می‌شود.
موارد استفاده از ®EM در کشت سبزیجات:
- نظافت گلخانه.
- محلول‌پاشی گلخانه.
- تیمار خاک برای تقویت گیاهان و ایجاد هوموس.
- تیمار بذر برای ایجاد حفاظت طبیعی.
- تیمار جوانه و نهال برای تسریع تشکیل ریشه.
- تزریق به سیتم آبیاری.
- محلول‌پاشی برگی برای افزایش قدرت گیاهان.
ای ام® در کشت گیاهان زینتی:
برخلاف بسیاری از بخش‌های دیگر کشاورزی که برای بقای ما ضروری هستند، کشت گیاهان زینتی این مسئولیت را بر عهده ندارد. با این حال، فناوری ®EM در آن زمینه نیز به کار گرفته می‌شود.
مزایای کلیدی ®EM در کشت گیاهان زینتی:
- سلامت و رشد گیاه را ارتقاء می‌دهد
- مقاومت به تنش‌های محیطی را افزایش می‌دهد.
- در کشاورزی مرسوم و ارگانیک استفاده می‌شود.
- با ترویج موجودات مفید، رنگ و بوی گیاهان را تشدید می‌کند.
موارد استفاده از ®EM در گیاهان زینتی:
- نظافت گلخانه.
- محلول‌پاشی گلخانه.
- تیمار نهال در سینی.
- تیمار اولیه بعد از گلدان.
- اضافه کردن به سیستم آبیاری.
- تیمار برگی از طریق محلول‌پاشی.
®EM در کشت میوه:
کشت میوه نمونه عالی دیگری است که در آن میکروارگانیسم های موثر در کشاورزی مزایای متعددی را ارائه می دهند. همه ما می‌دانیم که آفات و بیماری‌ها می‌توانند صدمات شدیدی به درختان میوه و میوه ها وارد کنند. خوشبختانه، فناوری ®EM یک روش سازگار با محیط زیست برای تقویت سیستم دفاعی طبیعی درختان میوه ارائه می‌دهد. این یک محیط غیر دوستانه برای عوامل بیماری زا در سطح برگ ایجاد می‌کند. علاوه بر این، اثرات منفی نور خورشید را نیز بهینه می‌کند.
مزایای کلیدی ®EM در کشت میوه:
- تقویت سیستم دفاعی طبیعی در برابر آفات و بیماری‌ها.
- به رشد یکنواخت‌تر میوه کمک می‌کند.
- طعم میوه‌ها را بهبود می‌بخشد.
- تضمین می‌کند که ریشه‌ها قوی‌تر رشد کنند.
- به حفظ رطوبت خاک در دوره‌های گرم سال کمک می‌کند.
موارد استفاده از ®EM در کشت میوه:
- تیمار خاک.
- افزودن به کمپوست
- تیمار نهال برای تشکیل بهتر ریشه.
- تزریق به سیستم آبیاری.
- محلول‌پاشی درختان میوه
- تیمار و محافظ از تنه درختان
ای ام® در کشت انگور:
بدیهی است که درختان انگور اغلب قربانی بیماری‌ها و آفات می‌شوند که این آفات خسارت‌های اقتصادی شدیدی را برای کشاورز به بار می‌آورند. برای حل این مشکل برخی از آفت کش‌های موثر وجود دارند، اما آنها برای محیط‌زیست روشی پایدار محسوب نمی‌شوند. به این ترتیب، استفاده از فناوری ®EM برای محافظت از درختان انگور یک راه حل بهینه و طبیعی عالی ارائه می‌دهد.
مزایای کلیدی ®EM در کشت میوه:
- تقویت سیستم دفاعی طبیعی در برابر آفات و بیماری‌ها.
- طعم طبیعی انگور را تشدید می‌کند.
- به رشد یکنواخت انگور و همزمانی رسیدن محصولات کمک می‌کند.
- فرآیندهای کمپوست‌سازی را تسریع می‌کند.
موارد استفاده از ®EM در کشت میوه:
- فرآوری کمپوست ای ام®
- تیمار خاک.
- تیمار درختان تاک برای شکل‌گیری بهتر ریشه.
- تزریق به سیستم آبیاری برای جذب بهتر مواد مغذی
- محلول‌پاشی برگی.
®EM در صنعت چوب و جنگلداری:
در حالی که ممکن است جنگلداری نخستین چیزی نباشد که هنگام تفکر در مورد کشاورزی به ذهن ما خطور می‌کند، اما همچنان حوزه بسیار مهمی از مصرف میکروارگانیسم‌های موثر ای ام® در کشاورزی است. به هر حال، جنگل‌ها مهم‌ترین اکوسیستم برای جذب CO2 و تولید O2 هستند.
مزایای کلیدی ®EM در جنگلداری:
- کمک به افزایش حاصلخیزی خاک
- تقویت سیستم دفاع طبیعی گیاهان در برابر تنش‌های محیطی
- کیفیت درختان را به وضوح بهبود می‌بخشد.
موارد استفاده از ®EM در جنگلداری:
- احیاء خاک
- تصفیه خاک برای جنگل‌های تجاری.
- محلول‌پاشی درختان زینتی پیش از جوانه‌زدن.
- کشت درختان زینتی.
- ایجاد پارک‌های جنگلی..
- تیمار تراشه چوب برای جلوگیری از رشد قارچ.
ای ام® در زنبورداری:
زنبورهای عسل با وجود اینکه نیش دردناکی دارند ولی از جایگاه بالایی در اکوسیستم و نزد انسان‌ها برخوردار هستند. زنبورها یکی از عوامل مهمی هستند که حیات گیاهان را تضمین می‌کنند. زنبورها چهرهٔ شاخصی در اساطیر داشته‌اند و به عنوان الگویی برای جامعهٔ بشری بوده‌اند. به عنوان مثال در عهد باستان در خاور نزدیک، این حشره به عنوان پلی به عالم اموات شناخته می‌شده و در تزیین مقبره‌ها طرح این حشره استفاده می‌شده‌است. این جایگاه بخاطر سودمندی در گرده‌افشانی و تولید عسل و همچنین شهرت آنها به عنوان موجودی کوشا می‌باشد.
به‌دلیل اهمیت بالای زنبورها در گرده‌افشانی و افزایش باروری محصولات کشاورزی و میوه‌ها، سازمان جهانی غذا و کشاورزی یا فائو روز ۲۰ مه هر سال را به‌عنوان «روز جهانی زنبور» نامگذاری کرده‌است. شوربختانه طبق آمارهای جهانی، رشد جمعیت زنبور عسل منفی شده است. این یک خطر بسیار بزرگ برای سیاره ما در نظر گرفته می‌شود.
استفاده از فناوری ®EM به ما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنیم که شرایط طبیعی با کیفیت بالاتری برای این دوستان پرهیاهو برآورده می‌شود.
مزایای کلیدی ®EM در زنبورداری:
- به تقویت سیستم ایمنی زنبورها کمک می‌کند.
- به ارتقاء کیفیت محیط زندگی زنبورها یاری می‌رساند.
موارد استفاده از ®EM در زنبورداری:
- اضافه کردن ®EM به آبخوری زنبورها
- محلول‌پاشی کندو و محیط اطراف آن.
ای ام® فراتر از یک کود:
علاوه بر موارد ذکر شده، راه‌های دیگری برای استفاده از محصولات فناوری ®EM وجود دارد. یکی از موثرترین این راه‌ها استفاده از این خیل عظیم میکروارگانیسم‌های درون ای ام® برای کمپوست کردن زباله‌های آلی و زباله‌های آشپزخانه در خانه است. کمپوست با استفاده از ای ام® روشی عملی و سازگار با محیط‌زیست را برای مدیریت موثر زباله‌های زیستی ارائه می‌دهد. استفاده از میکروارگانیسم‌های درون ®EM تضمین می‌کند که فرآیند کمپوست باعث ایجاد حیات مجدد شده و محصول نهایی برای ساخت خاک کاملا مناسب می‌باشد.
لازم به یادآوری است برای استفاده از ای ام® در صنعت دام و زنبورداری و مصرف در خانه از محصول ای ام ویژه آن بخش استفاده شود.
در این راستا:
